











21e eeuwse vaardigheden
Leerlingen hebben kennis en vaardigheden nodig om deel te kunnen nemen aan de complexe (kennis)samenleving. Binnen de aanpak van Leren & Leven wordt gewerkt met de samenhang tussen denken, doen en voelen (over jezelf) en de invloed die de leerlingen hier zelf op uit kunnen oefenen. De leerlingen leren om te gaan met elkaar maar bovenal leren ze omgaan met zichzelf, zodat zij vanuit zelfbewustzijn, zelfkennis en zelfvertrouwen positieve keuzes kunnen maken.
In actieve werkvormen ontwikkelen leerlingen vaardigheden als creatief denken, verantwoordelijkheid nemen, eigen keuzes maken en daarvoor op durven komen, keuzes van anderen respecteren, samenwerken, nieuwe ervaringen durven aangaan, het vermogen problemen op te lossen en het leren omgaan met tegenslagen. Het lesprogramma van Leren & Leven biedt een curriculum waarmee deze vaardigheden methodisch en leeftijdsspecifiek aan bod komen.
Nick Evers, docent van het vmbo De Rietlanden in Lelystad over wat Leren & Leven betekent voor het groepsklimaat.
Lesprogramma
Elk vmbo-leerjaar heeft een eigen lesprogramma dat wordt gebruikt binnen alle leerwegen en binnen de structuurgroepen. De lessen zijn verdeeld over zes thema’s:Wie ben ik?
Leerlingen leren dat hoe zij zichzelf zien bepalend is voor hoe ze zich voelen (over zichzelf) en dat ook anderen hier invloed op hebben. Ze leren dat het zelfbeeld erg bepalend is voor hoe ze in het leven staan en dat ze invloed hebben op hun zelfbeeld door wat ze denken en doen. Ook staan leerlingen stil bij hoe zij communiceren met anderen, welke keuzes hierin te maken zijn en wat het effect is van deze keuzes voor henzelf en anderen.
Gezond denken en gezond zijn
Leerlingen worden zich (meer) bewust van de eigen verantwoordelijkheid voor lichaam en geest. Vaardigheden voor een gezonde levensstijl komen aan de orde, waarbij aandacht is voor onderwerpen als voeding, verslavingsgedrag, lichaamsbeweging, slaap, stress en de werking het brein.
Hoe zorg ik voor mijzelf?
In dit thema staan vaardigheden voor zelfmanagement centraal. Leerlingen krijgen meer inzicht in het eigen gedrag en de keuzes die ze maken, onder meer ten aanzien van tijd, geld, energie en het omgaan met emoties. Ze leren hoe ze hun eigen bestaan op een goede manier kunnen organiseren.
Hoe ga ik om met anderen?
“Behandel anderen zoals je zelf behandeld wilt worden” is de sleutel tot het goed met anderen overweg kunnen. Leerlingen spreken aan het begin van het jaar af hoe zij vanuit de eigen normen en waarden met elkaar om willen gaan (gedragscode). Onderwerpen als vriendelijkheid, empathie, samenwerken, positieve communicatie, seksuele diversiteit, tolerantie, social media en respect voor iedereen, ongeacht afkomst, cultuur of geloofsovertuiging komen aan bod.
Eerlijk tegenover mezelf en anderen
Het is nog niet altijd gemakkelijk om eerlijk tegen jezelf te zijn. De leerlingen leren het belang van eerlijk te zijn naar zichzelf, naar anderen, en zich aan beloften te houden. Ook komen onderwerpen als rechtvaardigheid, herstelrecht en integriteit aan bod.
Jezelf blijven ontwikkelen
Wie een goed en realistisch beeld van zichzelf heeft, weet wat hij of zij aan mogelijkheden heeft en waar nog uitdagingen liggen. Er wordt geoefend met doelen stellen en het maken en het evalueren van plannen. Er is aandacht voor geloven in eigen kunnen en eigen mogelijkheden, van bedreigingen kansen maken en de moed hebben om voor je doel te gaan.
Schoolklimaat
Iedereen in de school maakt deel uit van het leefklimaat op de school en voegt hier iets aan toe. Het klimaat verbindt alle activiteiten die binnen de school plaatsvinden. Een positief schoolklimaat vormt een proeftuin waar leerlingen uitgedaagd worden om hun talenten te laten zien, aan hun uitdagingen te werken, om te leren gaan met anderen en zichzelf te leren kennen.Samenwerking met ouders
In het les- en klimaatprogramma van Leren & Leven bevinden zich concrete werkwijzen en materialen om de samenwerking met ouders/verzorgers en de bredere omgeving van de leerlingen te stimuleren.Aanvulling en verdieping
Op elke school kan er op enig moment meer nodig zijn dan alleen het werken vanuit een goede basis. Voor dergelijke situaties zijn er vanuit dezelfde didactiek aanvullende pakketten ontwikkeld rondom thema’s zoals pesten en verslavingsgedrag.
Leerlingmediation
De aanvullende module leerlingmediation is ontwikkeld met het doel leerlingen vaardigheden te laten ontwikkelen om op een positieve manier om te gaan met conflictmatige situaties en deze zelf op te lossen. Naast een lesmodule voor alle leerjaren wordt via een democratisch proces in de school een aantal leerlingen uit de hogere leerjaren geselecteerd en getraind in de rol van mediator.Passend jeugdbeleid
De methode van Leren en Leven levert een belangrijke bijdrage aan het inclusiever maken van de schoolomgeving. Toch zullen er altijd leerlingen zijn die een extra steuntje nodig hebben om “erbij te blijven”. Voor hen zijn aanvullende programma’s ontwikkeld. Wij dragen daarnaast al meer dan tien jaar bij aan de ontwikkeling van een effectieve(re) samenwerking tussen onderwijs en jeugdhulp. We gaan hierover graag met u in gesprek.Downloads proefmateriaal
Download hier een brochure, het digitale proefpakket of de leerlijn. Wilt u liever een persoonlijk gesprek? Op de contactpagina staan de verschillende manieren waarop u ons kunt bereiken. U kunt hier ook aangeven als u liever een papieren proefpakket wilt hebben.Download hier de brochure
Download hier het proefpakket
Download hier de leerlijn